EWA KURYLUK o książce Edmunda de Waala „Biały szlak. Podróż przez świat porcelany”
![](https://zeszytyliterackie.pl/wp-content/uploads/2017/04/De_Waal-e1566479231265.jpg)
Edmund de Waal, „Biały szlak. Podróż przez świat porcelany”. Tłum. Marianna Cielecka. Czarne, Wołowiec, 2017.
Biały szlak prowadzi nas do źródeł porcelany — do złóż białej gliny i białych wzgórz ze starych rozbitych naczyń. Z historią, geografią i produkcją porcelany zapoznajemy się w drodze u boku autora, z zawodu garncarza, a więc fachowca i pasjonata. I nie nudzimy się wcale, nawet jeśli za porcelaną nie przepadamy. De Waal pisze bowiem tak bezpretensjonalnie i zgrabnie, że ożywają wspomnienia z własnych wojaży i budzi się tęsknota za nowymi podróżami.
Biel, alfa i omega naszej kolorystyki to wielki temat w sztuce i filozofii, w religii i ideologii, w modzie i stroju, w gotowaniu i zabobonie. Biel dominuje w sztuce Etrusków i XX-wiecznym minimalizmie — w rzeźbach Ewy Hesse, malarstwie Romana Opałki czy w białej ceramice de Waala. O symbolice bieli napisano tomy dysertacji, więc może i lepiej, że autor Białego szlaku nie zapuszcza się na ten teren. Szkoda jednak, że nie wspomina w ogóle o związkach między produkcją porcelany — z gliny (ziemi) wypalanej w ogniu — a prastarą wiarą w mariaż Matki Ziemi i Ojca Słońca. Mentalne rezyduum tej wiary to klucz do takich wymienionych w tej książce zjawisk jak predylekcja patriarchów i tyranów — od chińskich cesarzy po Mao Zedonga, Stalina i Hitlera — do porcelany, czyli absolutnej bieli Ziemi wypalonej i „oczyszczonej” boskim ogniem.
Biały szlak zaczyna się i kończy w Jingdezhen: chińskiej kolebce porcelany. Zataczając krąg, autor ewokuje swoje garncarskie koło i ulubioną „białą miseczkę”. Tę książkę polecam miłośnikom porcelany i podróżnikom szlakiem własnych namiętności, amatorom bieli i minimalizmu w sztuce oraz entuzjastom rzemiosła. Jego czas kończy się nieubłaganie, bo w dobie wirtualnej wymierają manualne zawody i zdolności. Biały szlak to nostalgiczny znak epoki — pożegnalne elogium na cześć rzemiosła.
EWA KURYLUK
EWA KURYLUK malarka, autorka instalacji, członek redakcji „Zeszytów Literackich”. Ogłosiła tom rozmów Manhattan i Mała Wenecja (wraz z Agnieszką Drotkiewicz, ZL, Nagroda Warszawskiej Premiery Literackiej), Goldi (finał Nike 2005), Frascati (WL, 2010), a ostatnio Feluni (WL). W maju 2019 w Galerii Artemis w Krakowie odbyła się jej wystawa monograficzna „Moje żółte lata 2000-2019”. Mieszka w Paryżu.
Więcej: www.kuryluk.art.pl
Zobacz także
EWA KURYLUK